Fiducie in de toekomst

Er is een groep podiumkunstenaars. Zij zijn dichter, non-binair, pianist, choreograaf, beleidsmaker, theaterdocent, drag queen, regisseur, schrijver, dirigent, filmmaker, activist, dramaturg en rapper. ‘Mens’ in de breedste zin van het woord. Ze zijn twintig tot dertig jaar oud. Ze zijn wit, bruin en zwart, dubbelbloed en Aziatisch. Ze wonen en werken in Nederland maar ook vaak ver daarbuiten. Ze werken over de grenzen van hun vakgebied en de grenzen van ons land heen. Zij noemen zich De slash generatie. Acteur/schrijver/verbinder/non-binair. Ze laten zich opvallend genoeg inspireren door veelal vrouwen, van Nina Simone, Oprah, Tsjechov, Eric de Vroedt, Pablo Vitar, hun moeder, Michaela Coel, Walid Raad, Alida Dors, Rosetta Tharp, Sylvana Simons, Grace Jones, Het Nationale Theater, Issa Rae, Missy Elliot, Clarice Gargard, Virginia Woolf, Halina Reijn, Sarah Ahmed, Nancy Jouwe, Jessy Williams, Glenn Helberg tot mij. (Ik bloosde.) Zij willen weten wat hun erfenis is. Wat hen is nagelaten door de generaties boven hen. Ze willen hun verleden kennen om hun toekomst beter te kunnen begrijpen. Zij willen leren van onze fouten en putten uit onze verworvenheden. Maandelijks komen ze bijeen, vanwege COVID-19, tegenwoordig online en ik werd door hen uitgenodigd. De een na de andere mooie jonge kop dook op in de Zoom meeting. Ze waren met meer dan vijftig. Het gesprek ging deze keer over ‘Hoe spreken we ons uit wanneer we worden geconfronteerd met racisme, seksisme, homofobie, validisme en andere vormen van discriminatie tijdens een project.’ Zeg je op de eerste repetitiedag waar je aanstoot aan neemt? Doe je dat met gestrekt been of in een een-op-eengesprek tijdens de lunch na een week repeteren? En hoe spreek je je uit? Stap je direct naar de directie? Of deel je artikelen met de cast en crew om hun perspectief te verbreden over kleur, diversiteit, het niet eurocentrische canon of de betekenis van het woord validisme. Iedereen vertelde hoe ze het aanpakken. Sommigen doen de Trojan horse-tactiek. Eerst zorg dat je binnen het bedrijf gesetteld bent en dan eenmaal binnen organiseer je een commissie die als taak heeft om de cultuur binnen het bedrijf of gezelschap te controleren en te veranderen. Sommigen stellen een aantal voorwaarden voordat zij een contract tekenen en eisen bijvoorbeeld dat de cast en crew een gezonde afspiegeling van de maatschappij is. Sommigen slikken de pijn weg omdat ze op dat moment te moe en te kwetsbaar zijn om een regisseur te wijzen op een seksistische opmerking over de vorm van heupen. Soms lopen ze stage ergens en voelen ze zich niet veilig genoeg om zich uit te spreken. Je uitspreken in een onveilige situatie is ongemakkelijk en soms zelfs gevaarlijk. Je kunt uit het project gezet worden of als onhandelbaar worden gecategoriseerd en nooit meer werk krijgen. Als dat gebeurt bieden ze elkaar aan om mee te gaan op gesprek. 

Ze delen allerlei tips met elkaar en beloven er voor elkaar te zijn. Dat doen ze onder andere door deze online bijeenkomsten waarin ze stoom afblazen, hulp zoeken bij elkaar of een afspraak maken om samen pindasoep te eten. ‘Volg je intuïtie en je bent niet alleen,’ was de conclusie. 

Ik beloofde hen plechtig dat ik er voor ze zal zijn. Dat zij de reden zijn waarom ik strijd.

En of ik lid mag worden van hun Need for Legacy omdat ook ik me soms alleen voel binnen onze sector en omdat ik hen nodig heb om door te zetten.

Romana Vrede

eerder gepubliceerd in Scènes, december 2020